Wzmocnić pozycję Polski w Korytarzu Bałtyk-Adriatyk

Autostrada Morska Gdynia-Kalskrona ma kluczowe znaczenie dla miasta, województwa, a także dla Polski   |   Fot. Port Gdynia

W ramach projektu „TENTacle – wykorzystanie korytarzy sieci bazowej dla dobrobytu, wzrostu i spójności” zespół z Urzędu Miejskiego opracował unikalny na skalę europejską „Atlas węzła miejskiego Gdynia”, w którym zidentyfikowano najważniejsze atuty i kierunki rozwoju przestrzeni portowo-miejskiej. Gdynia wraz Gdańskiem i Sopotem tworzy obszar metropolitalny największy na południowym brzegu Bałtyku – podkreślają autorzy raportu.

Korytarz dla Gdyni i Karlskrony. Koncepcja TENTacle powstała w 2015 r. z inicjatywy regionu Blekinge, a istotny udział w jej opracowaniu miał dr Wiktor Szydarowski, konsultant z Karlskrony, który w Gdyni uzyskał wsparcie Ryszarda Toczka, naczelnika Wydziału Współpracy i Analiz Samorządowych w Urzędzie Miasta Gdyni – mówił wiceprezydent Gdyni, Michał Guć, podkreślając że Autostrada Morska Gdynia-Kalskrona ma kluczowe znaczenie dla miasta, województwa, a także dla rozwoju Polski.

Projekt TENTacle to efekt doświadczeń zebranych w realizacji wspólnych projektów z partnerami ze Szwecji, w tym projektu Bothnian Green Logistic Corridor (realizowanego w latach 2011-2014) – wyjaśnił Ryszard Toczek. Wtedy Region Blekinge i Gdynia uznały za konieczne intensywniejszy rozwój osi transportowej Gdynia-Karlskrona-centrum Szwecji. Do dalszych działań skłaniały również wnioski z gdyńskiego Projektu „NORDA” – Północny Biegun Wzrostu”. Wreszcie powołana w 2015 r. „Dolina Logistyczna” stwarza przestrzeń do dalszego rozwoju gospodarczego wokół portu w Gdyni – uzasadniał naczelnik Toczek.

Odwołując się do danych Eurostatu stwierdził on, że „porty morskie w Polsce obsługiwały w 2016 r. najmniejszy, w porównaniu do innych morskich krajów Europy, tonaż w relacji per capita”. Było to 1,9 t na osobę, podczas gdy Unii Europejskiej wynosi 7,6 t/osobę, a np. w Norwegii – 38,2 t/osobę. „Aby osiągnąć przynajmniej średnią europejską, porty polskie musiałyby przeładować ok. 360 mln t towarów rocznie, a Gdynia ok. 80 mln t – poinformował Toczek, dodając, że „w wypadku pasażerów statków – zamiast dzisiejszych 2,5 mln, powinniśmy przyjmować co najmniej 10 mln osób. Wykorzystujemy znikomą część ogromnego potencjału – i to na własne życzenie – zauważył naczelnik, który podkreślił, że należy zrewidować dotychczasowe rozwiązania dotyczące sieci bazowej TENT, w której porty Gdańsk i Gdynia znajdują się na pozycjach peryferyjnych.

Drogi, tory, infrastruktura. Istotną sprawą jest więc zapewnienie dostępności transportowej (o trudnościach Portu Gdynia pisaliśmy w tym roku m.in. w „PGT” 10-11/2019) i traktowanie przestrzeni miejskiej jako kompleksowego obszaru rozwojowego. Oczekiwania Gdyni są uwzględnione w znacznej mierze w nowej Strategii Rozwoju Transportu do roku 2020, z perspektywą do 2030 r. – mówił Michał Kwiatkowski, naczelnik Departamentu Strategii Transportu w Ministerstwie Infrastruktury. Stwierdził przy tym, że „nowy element do TENT, który zgłosiła Polska, to CPK – centralny lotniczy port komunikacyjny”, który będzie połączony szlakami kolejowymi z najważniejszymi ośrodkami miejskim w kraju.

Szerzej do zagadnienia rozwoju portów i ich zaplecza podszedł Paweł Krekora – naczelnik w Departamencie Gospodarki Morskiej Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, który mówił o działaniach planowanych w ramach „Programu rozwoju polskich portów morskich do 2020 r., z perspektywą do roku 2030 r”. Program obejmuje nie tylko największe strategiczne polskie porty morskie: Szczecin–Świnoujście, Gdańsk, Gdynia, ale też mniejsze porty oraz kilkadziesiąt przystani. Przy tym brane są pod uwagę możliwości korzystania z polskich portów przez Czechów i Słowaków – wyjaśnił dyrektor Krekora.

W Programie ujęto kilkanaście inwestycji realizowanych przez Urząd Morski w Gdyni, Zarząd Morskiego Portu w Gdyni oraz PKP i inwestorów zajmujących się budową dróg i infrastruktury. Wśród najważniejszych inwestycji należy wymienić budowę publicznego terminalu promowego i portu zewnętrznego. W programie uwzględniono również poprawę dostępu drogowego i kolejowego oraz rozwój platformy multimodalnej „Dolina Logistyczna”. Planowane są prace na liniach nr 202 Gdynia–Słupsk, 201 Bydgoszcz–Kościerzyna–Gdynia oraz szlaku Zduńska Wola-Karsznice– Tczew – informował Damian Makowski z Polskich Linii Kolejowych PKP SA. Port Gdynia wciąż zablokowany jest w godzinach szczytu, bo brakuje mu dodatkowej drogi łączącej z Obwodnicą Trójmiasta.

Całkiem niezła jest sytuacja w Gdańsku – mówił Alan Aleksandrowicz, prezes Gdańskiej Agencji Rozwoju Gospodarczego, a obecnie wiceprezydent Gdańska. Niedawno została zmodernizowana linia kolejowa E65, która odcięła od miasta dzielnicę Gdańsk Orunia. Mimo, że zmodernizowano sieć kolejową w Porcie Gdańsk i zbudowano nowoczesny most kolejowy, to już dzisiaj mówi się, że potrzebny jest drugi most nad Martwą Wisłą. Podaż ładunków rośnie i taką inwestycję sugerują użytkownicy portu oraz spółka LOTOS.

Porty bazowe. W wyniku badań przeprowadzonych w ramach projektu TENTacle uznano, że Gdynię/Gdańsk należy pozycjonować jako istotny węzeł bazowy sieci TENT, zwracając uwagę szczególnie na morski charakter sieci bazowej. Należy również doprowadzić do integracji planowania rozwoju portu i miasta. Sugerowano również przedłużenie korytarza Bałtyk-Adriatyk o połączenia morskie, Autostradę Morską Gdynia-Karlskrona oraz serwisy do węzłów portowych Goeteborg i Sztokholm. Dzisiaj połączenia korytarza Bałtyk-Adriatyk wytyczają cztery polskie porty morskie o kluczowym znaczeniu dla gospodarki narodowej.

Gdyńskie postulaty uczestnicy projektu zamierzają wpisać w nową Strategię dla Regionu Morza Bałtyckiego. Propozycje mają zostać zgłoszone w czasie X Forum Strategii Morza Bałtyckiego, które w czerwcu br. odbędzie się w Gdańsku. Natomiast do odpowiednich instytucji Unii Europejskiej zostaną również złożone propozycje rewizji korytarza Bałtyk-Adriatyk i przedłużenia go o połączenia morskie na Bałtyku.