Odra w pełni żeglowna za 4 lata?

Konferencja we Wrocławiu   |   Fot. MGMiŻŚ

To wszystko w ramach przygotowanego przez ministerstwo projektu strategii, którego celem jest rozwój dróg wodnych w Polsce do 2020 r. z perspektywą do 2030 r. (pisaliśmy o nim już w „PGT” nr 7/2015). Według dokumentu na ODW, wraz z Kanałem Gliwickim i połączeniem Odra-Dunaj, zaplanowano wydatki rzędu od 16,5 do 22,6 mld zł (w perspektywie do 2030 r. nawet do 30,7 mld zł), w zależności od przyjętej koncepcji i wariantów modernizacji oraz budowy.

Odrzańska Droga Wodna dzięki odpowiednim inwestycjom napędzi gospodarkę, ożywi rzekę i pomoże samorządom w dalszym rozwoju - powiedział wojewoda dolnośląski Paweł Hreniak. Atrakcyjność gospodarcza Odry jest bezdyskusyjna – walory przyrodnicze to jedno, zróżnicowanie i nieograniczone możliwości dla regionu to drugie.

Jakkolwiek ministerialny pomysł pomocy polskim stoczniom, które notabene całkiem nieźle sobie radzą, może wydawać się niepotrzebny (raport przygotowany przez Forum Obywatelskiego Rozwoju mówi wprost, że tzw. ustawa stoczniowa jest chybiona), a ten dotyczący przekopu Mierzei Wiślanej dość kontrowersyjny, tak zajęcie się wreszcie poprawą stanu śródlądowych dróg wodnych nie powinno budzić sprzeciwu u nikogo.

Obecnie w Polsce transport drogowy stanowi 86% ogółu przewozów, kolejowy 12,5% a śródlądowy jedynie 0,4%. Tymczasem zobowiązania w tzw. Białej Księdze wobec UE zakładają, że do 2030 r. 30% drogowego transportu towarów na odległościach większych niż 300 km należy przenieść na inne środki przewozu, np. wodne lub kolejowe, zaś do 2050 r. powinno to być ponad 50% tego typu transportu.

Najpierw AGN i ODW. Minister Gróbarczyk przekonywał we Wrocławiu, że są już ustalone działania, które mają ten stan odmienić: Przede wszystkim jeszcze w tym roku podpiszemy konwencję AGN. Ten ruch pozwoli przystąpić Polsce do Europejskiej Sieci Dróg Wodnych, co wiąże się z możliwością uzyskania odpowiedniego unijnego finansowania. Drugim elementem ma być opracowanie strategii finansowo-rzecznej, która stanie się podstawą do przekazania środków na realizację poszczególnych działań. A te określono w formie czterech priorytetów.

Pierwszym z nich jest właśnie osiągnięcie międzynarodowej klasy żeglowności i włączenie w europejską sieć dróg wodnych ODW. Ma się to odbyć poprzez likwidację aktualnych wąskich gardeł, przystosowanie jej do parametrów klasy Va oraz budowę odcinka połączenia Dunaj-Odra-Łaba oraz Kanału Śląskiego.

Pozostałe priorytety to: uzyskanie znacznej poprawy warunków nawigacyjnych na Wiśle (budowa kaskady środkowego i dolnego jej odcinka od Warszawy do Gdańska oraz stopnia wodnego w Niepołomicach); rozbudowa międzynarodowych dróg wodnych E-70 Odra-Wisła-Zalew Wiślany i E-40 Warszawa-Brześć oraz rozwój partnerstwa i współpracy na rzecz śródlądowych dróg wodnych (m.in. wdrożenie systemu usług informacji rzecznej RIS).

Ministerstwo podało też szacunkowe koszty budowy i modernizacji wybranych inwestycji. I tak środkowy i dolny odcinek Wisły ma kosztować ok. 31,5 mld zł, Kanał Śląski ok. 11 mld zł a droga wodna Warszawa-Brześć od 8,1 do 25,5 mld zł. Zainwestowane w drogę wodną środki służyć będą nie tylko żegludze, ale także innym ważnym funkcjom gospodarczym – podkreślał wiceminister Jerzy Materna. Chodzi m.in. o funkcje przeciwpowodziowe, przemysłowe, komunalne czy rolnicze.

Przede wszystkim jednak wzrosnąć ma znaczenie i udział żeglugi śródlądowej na rynku usług transportowych. Według szacunków ekspertów, do roku 2020 przewozy te zwiększą się do 20 mln t na ODW. W perspektywie długoterminowej szacuje się też przyrost na drodze wodnej E-30 do 25 mln t.