Logistyka multimodalna ma przyszłość

Tunel pod masywem Gottharda w Alpach to jeden z megaprojektów związanych z multimodalem   |   Fot. AlpTransit Gotthard

Europa wciąż pozostaje w tyle za mocno zaawansowanym pod tym względem rynkiem amerykańskim, ale czyni też duże postępy. Ostatnie badania branżowe przeprowadzone w regionie EMEA wykazały liczne przykłady ugruntowanych oraz nowopowstających europejskich platform multimodalnych. Skoncentrowano się w nich także na czynnikach warunkujących powodzenie logistyki multimodalnej w Europie oraz perspektywach dla niej. Wnioski wskazują na obiecujące możliwości rozwoju tego rodzaju transportu w przyszłości.

Megaprojekty. Jak powszechnie wiadomo infrastruktura odgrywa kluczową rolę w zwiększaniu wydajności i konkurencyjności transportu multimodalnego w opozycji do samego transportu drogowego. Większość realizowanych obecnie w Europie projektów infrastrukturalnych dotyczy modernizacji istniejących linii i platform, w tym np. portów. Wielu europejskim portom wyznaczono cele związane z podziałem modalnym i podjęto ambitne inwestycje infrastrukturalne w tym zakresie. Ze względu na wagę handlu morskiego porty mają istotne znaczenie w przejściu na transport intermodalny.

Realizowane są także liczne megaprojekty. Największą inwestycją w Europie jest prawdopodobnie trasa wiodąca przez Alpy pomiędzy Szwajcarią a Włochami, jako kluczowa część jednego z najważniejszych europejskich korytarzy handlowych, łączących porty morskie w Europie Północnej z północą Włoch poprzez Niemcy – zwraca uwagę Bruno Berretta, dyrektor w dziale badań na region EMEA w Colliers. Jako kolejny przykład przywołuje także otwarty w ubiegłym roku Tunel Gottharda i przypomina, że kolejny, budowany na tej samej linii, ma zostać otwarty w 2019 r., zwiększając przepustowość trasy kolejowej o ok. 60%, ze 160 do 260 składów dziennie. Stworzy to nowe możliwości w zakresie logistyki multimodalnej, przy czym już widzimy, że niektórzy operatorzy intensyfikują inwestycje w nowe obiekty i platformy przeładunkowe w ramach tego korytarza – komentuje Berretta.

Miasta. Według raportu logistyka multimodalna ma przed sobą wielką przyszłość również w miastach. Choć na ostatnim odcinku dystrybucja odbywa się w przeważającej części z wykorzystaniem transportu samochodowego – ze względu na jego prędkość i powszechną dostępność – planowane w centrach europejskich miast zakazy/ograniczenia dla ruchu pojazdów oznaczają, że transport drogowy w przyszłości może być niemożliwy do utrzymania na obecnym poziomie. Kolej oraz transport wodny stanowią uzasadnioną alternatywę i będą coraz szerzej uzupełniać funkcjonowanie ekologicznych pojazdów odpowiadających za dostawy w miastach na ostatnim odcinku trasy.

Jako przykład podaje się tu Paryż, który pod tym względem odgrywa w Europie wiodącą rolę podejmując inicjatywę stworzenia central logistycznych w miastach wokół głównych węzłów kolejowych oraz wzdłuż Sekwany. Nowe inwestycje obejmują włączenie „hoteli logistycznych” w większe obiekty o zróżnicowanym przeznaczeniu – dodaje Berretta. Władze lokalne mają do odegrania ważną rolę w toczących się transformacjach poprzez wykorzystywanie polityk proaktywnego planowania oraz nawiązywanie współpracy z różnymi zaangażowanymi stronami (inicjatorami transportu towarowego, spedytorami, operatorami kolei, właścicielami ziemi i ogółem społeczeństwa).

Ekologia. Transport multimodalny wiąże się czasem z dodatkowymi kosztami ze względu na konieczność przeładunku, szczególnie na krótszych odcinkach. Świat biznesu akceptuje jednak, że wyższe koszty w krótkiej perspektywie związane z bardziej zrównoważonymi rozwiązaniami transportowymi mogą być uzasadnione długoterminowymi korzyściami na polu społecznej odpowiedzialności biznesu oraz faktem, że w przyszłości prawdopodobnie przyjęte zostaną bardziej restrykcyjne przepisy środowiskowe – przekonuje Tim Davies, dyrektor Działu Powierzchni Logistycznych i Przemysłowych na region EMEA w Colliers International.

Udoskonalanie infrastruktury multimodalnej, spadające koszty technologii oraz umiejętność osiągnięcia efektu skali sprawią, że transport multimodalny (a w szczególności kolejowy) stanie się atrakcyjniejszą propozycją także z punktu widzenia finansowego.

Przypomnijmy też, że dąży się do ograniczenia transportu drogowego, aby zmniejszyć emisję dwutlenku węgla i zachęcić do stosowania bardziej zrównoważonych rozwiązań transportowych. Jednym z celów wyznaczonych przez UE dla transportu do 2050 r. jest przeniesienie 30% drogowego transportu ciężarowego na odcinkach powyżej 300 km na kolej lub transport morski do 2030 r. oraz wzrost tego wskaźnika do 50% do roku 2050. Przyjmuje się, że na takich odcinkach transport kolejowy jest atrakcyjną, kosztowo oraz środowiskowo, alternatywą dla transportu drogowego.

Najczęściej z transportu kolejowego korzystają firmy budowlane oraz motoryzacyjne, ale autorzy raportu przekonują, że także sprzedawcy detaliczni, coraz chętniej wykorzystują intermodal. I tak na przykład francuski Monoprix transportuje odpowiednio 55% i 35% towarów importowanych z portów do magazynów drogą wodną i kolejową. Brytyjskie Tesco korzysta z transportu kolejowego na potrzeby dostaw do lokalnych centrów dystrybucyjnych z centrali w Daventry. Niedawno sieć ta ogłosiła też otwarcie nowego kolejowego połączenia towarowego z Chinami.

Według raportu inwestorzy coraz intensywniej dążą do zapewniania infrastruktury multimodalnej na miejscu, aby zmaksymalizować możliwości połączeń oraz dostarczać usługi jak najszerszej liczbie odbiorców. Zainteresowanie jest ogólnie proporcjonalne do dojrzałości lokalnego kolejowego transportu towarowego. Z Wielkiej Brytanii płyną najnowsze przykłady parków logistycznych obsługujących połączenia kolejowe. Kraj ten jest trzecim co do wielkości europejskim rynkiem dla krajowego transportu łączonego (kolejowego i drogowego), po Niemczech i Włoszech.

Z kolei najintensywniej wykorzystywanymi korytarzami transportu multimodalnego są te łączące dwa najbardziej zindustrializowane kraje Europy Zachodniej, tj. Niemcy i Włochy, a także śródlądowe połączenia portów na Morzu Północnym (Rotterdam/Antwerpia) i połączenia pomiędzy Niemcami a ich łańcuchem dostaw.

Fot. fot.www.directrailservices.com