Kolej wozi coraz więcej pasażerów

W tym okresie, jeśli chodzi o transport podróżnych, poprawiła się zarówno praca eksploatacyjna jak i przewozowa. Odnotowano także stabilny wzrost liczby podróżnych. Niestety, gorzej przedstawiają się wyniki kolejowego cargo. Ponownie zmniejszyła się praca przewozowa i eksploatacyjna, a największe spadki zanotowano dla wskaźnika masy przewożonych ładunków. Czy te trendy się utrzymają?

Z usług przewoźników kolejowych skorzystało w sumie, w I półroczu 2016 r., 145,8 mln podróżnych. To wynik o 4,15% lepszy niż w roku 2015. Poprawiła się także praca przewozowa, która wyniosła ponad 9 mln pasażerokilometrów (+10,36% rdr) oraz praca eksploatacyjna – blisko 79 tys. pociągokilometrów (+12% rdr). Jeśli chodzi o ten pierwszy wskaźnik to oznacza on, że pasażerowie udawali się w dłuższe podróże. Druga wartość świadczy o tym, iż przewoźnicy uruchomili we wspomnianym okresie więcej pociągów. Te dobre wyniki to zatem efekt zarówno rozwoju wybranych przewoźników samorządowych (uruchamianie nowych połączeń), jak i zwiększonego zainteresowania przejazdami dalekobieżnymi.

Najwięcej pasażerów skorzystało z usług Przewozów Regionalnych, które w I połowie roku przewiozły ich blisko 39,5 mln. I tak udział spółki w rynku wyniósł 27,02%. Na drugiej pozycji uplasowały się Koleje Mazowieckie z udziałem w wysokości 20,77%. W porównaniu z rokiem 2015 obie firmy zanotowały lekkie spadki, kolejno o 0,4% w przypadku PR i 1,8% jeśli chodzi o KM. Swój udział w rynku według przewozu pasażerów poprawiły za to kolejne w czołówce PKP SKM Trójmiasto 14,43% udziału (14,03% w I półroczu 2015 r.), a także PKP Intercity – 12,13% (11,13%). Dobre wyniki obu tych spółek to zapewne efekt poczynionych inwestycji taborowych, a w przypadku SKM także uruchomienia Pomorskiej Kolei Metropolitalnej.

Dobre wyniki PKP Intercity. Swój udział w rynku co do liczby przewiezionych pasażerów poprawiły również koleje: Śląskie, Wielkopolskie, Dolnośląskie, Małopolskie oraz Łódzka Kolej Aglomeracyjna. Zwłaszcza te dwie ostatnie spółki odnotowały wyraźny przyrost (+120 i +52%), co jest wynikiem wzbogacania oferty o nowe połączenia. Jednak największym wzrostem liczby podróżnych może pochwalić się PKP Intercity, z oferty którego skorzystało 17,7 mln pasażerów. To o ponad 2 mln osób więcej niż w analogicznym okresie roku 2015.

PKP Intercity przoduje także jeśli chodzi o udział w rynku mierzony według wykonanej pracy przewozowej. Wynosi on 46,63% i urósł w porównaniu z I półroczem 2015 r. o 2,1%. To oczywiście efekt obsługi dalekich tras. Na kolejnych pozycjach uplasowały się: Przewozy Regionalne 23,27% (25,17% w I półroczu 2015 r.), Koleje Mazowieckie 11,78% (12,77%), PKP SKM Trójmiasto 6,04% (5,62%) i Koleje Śląskie 3,42% (3,59%).

Przewozy cargo. Według danych UTK w pierwszych sześciu miesiącach 2016 r. towarowi przewoźnicy kolejowi przetransportowali łącznie o 2,25% mniej ładunków niż w analogicznym okresie roku poprzedniego, a więc 103,8 mln t. Praca przewozowa oraz praca eksploatacyjna obniżyły się odpowiednio o 0,1% (23,9 mld tkm) i 0,4% (35,1 tys. poc-km). Niewielki spadek pracy przewozowej w porównaniu do wyraźnie większego spadku masy oznacza, że średnia odległość wykonywanego przejazdu wzrosła w porównaniu do I półrocza w roku 2015.

Jeśli chodzi natomiast o udział w rynku poszczególnych przewoźników, liczony według masy przetransportowanych towarów, to należy zwrócić przede wszystkim uwagę na duży spadek lidera PKP Cargo. Spółka ta w I półroczu 2015 r. obsługiwała 47,48% - w analogicznym okresie roku bieżącego udział ten zmalał o blisko 4% i wynosi 43,5%. Poprawiły się za to wyniki pozostałych przewoźników z pierwszej piątki najważniejszych graczy na rynku. I tak udział DB Cargo Polska wyniósł 18,19% (17,71% w I półroczu 2015 r.), Lotos Kolej - 5,92% (5,61%), PKP LHS – 4,43% (4,3%) i CTL Logistic - 4,3% (3,58%).

Podobnie ma się sprawa z udziałami dotyczącymi pracy przewozowej. Te spadły u PKP Cargo z poziomu 55,66% w pierwszych sześciu miesiącach 2015 r. do 51,09% w analogicznym okresie roku 2016. Udziały pozostałych przewoźników z pierwszej piątki natomiast wzrosły. Słabe wyniki lidera polskiego rynku przewozów towarowych, PKP Cargo, to głównie efekt spowolnienia inwestycji budowlanych i mniejszego popytu na transport kruszyw.

Co dalej? Czy ten trend przyrostu liczby podróżnych z jednoczesnym dalszym spadkiem w przewozach cargo utrzyma się również w kolejnych latach? Wydaje się, że dużo zależeć będzie od tego kiedy i w jakim tempie przeprowadzone zostaną planowane modernizacje linii kolejowych. Póki co przetargi nie są ogłaszane. Kiedy ruszą może dojść do spiętrzenia wielu robót w tym samym okresie, a to spowoduje mniejszą przepustowość linii. Odbije się to na wydłużeniu czasów przejazdów pociągów pasażerskich jak i towarowych.