Innowacje w portach i na statkach

Miasta portowe do dzisiaj rozwijają się szybciej i absorbują innowacje w większym tempie niż inne regiony. Do tego wątku nawiązał w wystąpieniu otwierającym konferencję prezydent Gdyni Wojciech Szczurek. Przypomniał on, że port odgrywał decydującą rolę w powstaniu miasta i podkreślił, że dzisiaj również współpraca między portem a ratuszem determinuje rozwój obu organizmów. Rozwój zaplecza portu należy do priorytetów miasta – podkreślił.

Z kolei Karolina Lipińska z Pomorskiego Urzędu Marszałkowskiego eksponowała wagę innowacji wdrażanych w portach, stoczniach i innych firmach gospodarki morskiej dla pomorskiego, które to województwo zajmuje dzięki temu czołowe miejsce w Polsce w rozwoju innowacji i ich komercjalizacji.

Rynek portowy jest tak zróżnicowany jak rynek globalny - syntetycznie scharakteryzował sytuację portów Bogdan Ołdakowski (Actia Forum), sekretarz generalny Baltic Port Organization, który stwierdził również, że porty polskie planami rozwojowymi i programami inwestycyjnymi nie odstępują zakresem aktywności od działań modernizacyjnych i rozwojowych innych portów bałtyckich. Dostosowują one swoją infrastrukturę do rosnącej podaży ładunków na rynku kontenerowym, ro-ro i promowym.

Porty należy postrzegać jako część szerszej społeczności obejmującej również miasta i społeczności biznesowe – twierdzi Christopher Quinn z Wexford Strategies i dlatego istotna jest „współpraca portu z tymi społecznościami w projektowaniu rozwoju portów i wzmacnianiu ich konkurencyjności”. James Kyritsis z Drewry zwrócił uwagę na szanse rozwojowe jakie daje Nowy Jedwabny Szlak dla portów Morza Bałtyckiego. Podkreślał też, że „należy zwracać uwagę na chińskie inwestycje w infrastrukturę, biorąc pod uwagę, że nie wszystkie projekty w ramach NJS są opłacalne finansowo".

Portowe powietrze. Niezwykle ważną sesją towarzyszącą konferencji Transport Week było seminarium poświęcone jakości powietrza. Choć nad morzem nie ma smogu, to statki i terminale przeładunkowe ładunków masowych mają istotny wpływ na jakość powietrza. Dlatego Zarządy Portów w Gdańsku i Gdyni zamontowały w krytycznych miejscach czujniki, a jakość powietrza monitorowana jest na bieżąco - informowała Daria Mróz, odpowiedzialna za ochroną środowiska w porcie Gdynia.

Emisja zanieczyszczeń powietrza przez statki na Bałtycku spada od czasów kryzysu i z chwilą wprowadzenia strefy SECA (zmniejszonej emisji tlenków siarki) - mówił Jan Boyesen z Maritime Development Center informując, że w Wielkiej Brytanii w ramach UK Cleen Air Strategy, porty muszą opracować do końca 2019 r. plany jakości powietrza wpisujące się w wymagania obowiązujące w strefie SECA na Morzu Północnym. Takie plany funkcjonują już w wielu państwach regionu Morza Bałtyckiego.

Inteligentny statek. Innovation Day był ważną imprezą towarzyszącą konferencji Transport Week ponieważ zwracał uwagę na ważny obszar innowacji w żegludze morskiej. Czy naprawdę statki autonomiczne są potrzebne? - prowokacyjnym pytaniem rozpoczął sesję poświęconą innowacjom w projektowaniu i eksploatacji statków Irek Kuligowski, prezes Polskiego Stowarzyszenia Zarządców Statków. Na statkach pracuje coraz mniej ludzi – mówił prof. Adam Weintrit, z Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, który odwołał się do swojego doświadczenia jako kapitana żeglugi wielkiej. Statki w coraz większym stopniu korzystają w nawigacji z technologii satelitarnych, a mapy elektroniczne są uaktualniane na bieżąco.

Urządzenia na statkach emitują coraz mniej szkodliwych substancji do środowiska – wyjaśniał Andrzej Buczkowski, General Manager, Sales, Cruise & Ferry Segment, Wärtsilä Polska. Systemy techniczne i pojedyncze urządzenia są pod pełną kontrolą, monitorowane na bieżąco z centrów zarządzania producenta – podkreślił z kolei Andrew Rayner, Head of Sales North Europe, Wärtsilä Eniram i wyjaśnił: dzięki temu można optymalizować zużycie paliwa i emisje szkodliwych substancji do powietrza.

Jeszcze dalej poszedł Roll Royce. Jak zorganizowane jest zarządzanie inteligentnym statkiem omówił szeroko Piotr Januszewski, Programme Manager Ship Intelligence, Rolls Royce, a jak wyobrażają sobie inżynierowie RR zarządzanie statkiem na odległość ze skomputeryzowanego centrum zaprezentował Andrzej Ujda – Business Development Executive, Rolls Royce.

Inteligenty port. Inteligentne porty to koncepcja ściśle związana z zaawansowanym procesem digitalizacji transportu – wyjaśnił Kris Kosmala z Royal Haskoning DHV. Jego zdaniem inteligentny port wpisuje się w globalny łańcuch dostaw, wykorzystuje rozwiązania dostarczane przez informatyzację procesów logistycznych i dobrze zarządza dostępnymi zasobami, jak ludzie, urządzenia, czy ziemia. Jako głównych beneficjentów cyfryzacji wymienił terminale kontenerowe. Jednak zdaniem Kosmali: „digitalizacja wkracza również do obrotu innymi rodzajami ładunków (drobnica, masowe) oraz innych terminali (pasażerskie, ro-ro)”. Pod wpływem cyfryzacji zmienia się również zarządzanie portem.

Na integrację innowacji z różnych dziedzin z portami i żeglugą zwrócił uwagę Przemek Myszka z Baltic Transport Journal. Tak jak rozwój komputerów, smartfonów i oprogramowania do nich wzajemnie się napędzają, tak wymuszane są nowoczesne rozwiązania techniczne i organizacyjne w obszarach przemysłów morskich, transportu kolejowego i drogowego. Coraz więcej mówi się nie tylko o autonomicznych statkach, jednostkach hybrydowych, zasilanych LNG lub elektrycznie. IoT, systemy GPS wkraczają do wszystkich dziedzin transportu i magazynowania. W porcie wciąż ważne jest precyzyjne wejście i wyjście statku, jego szybkie rozładowanie i załadowanie oraz oczywiście szybkie i bezpieczne bunkrowanie.

I tak na konferencji zaprezentowano jedyny na Bałtyku innowacyjny system precyzyjnego wprowadzania statku do portu w Gdyni opracowany przez polską firmę. Wojciech Tucholiz z NavSim wyjaśnił jak można statek o długości ponad 300 m i szerokości 50 m precyzyjnie doprowadzić do nabrzeża i zacumować co do centymetra. Inną innowacją zastosowaną w Gdyni, jest przygotowanie portu do bunkrowania LNG. Proces ten i towarzyszące mu procedury bezpieczeństwa objaśnił Michał Daczuk, Project Manager z Portu Gdynia. Trzeba podkreślić, że przyjęte w Gdyni procedury bunkrowania LNG odpowiadają standardom światowym, które dokładnie omówił na konferencji Ricardo Batista, Project Officer, EMSA.

Międzynarodowy charakter spotkania i udział przedstawicieli różnych dziedzin pozwolił na wymianę informacji na temat najnowszych trendów i perspektyw rozwojowych w portach i żegludze. Spotkanie w Gdyni dowiodło, że przedstawiciele polskich portów i żeglugi, polscy inżynierowie i logistycy na bieżąco wdrażają najnowsze technologie. Wielu uczestników konferencji podkreślało, że jest to warunek konieczny utrzymania kontaktu z rynkiem i konkurencyjności tego segmentu gospodarki morskiej na rynku globalnym.